België is een land waar de natuur kostbaar is en elke boom belangrijk. Maar wanneer een boom een bedreiging vormt of plaats moet maken voor een nieuwe ontwikkeling, wordt de beslissing om hem te kappen niet lichtvaardig genomen. Achter deze actie schuilt een strenge wetgeving die erop gericht is zowel ons bomenerfgoed als de bijbehorende biodiversiteit te beschermen.
De kapvergunning: een noodzakelijke formaliteit
Stel je een grote eik voor midden in je tuin. Je bent onder zijn schaduw opgegroeid, maar nu is hij te imposant geworden en zijn takken dringen overal in. Maar voordat je een kettingzaag kunt gebruiken, heb je een vergunning nodig. In België is, afhankelijk van de gemeente en de regio, vaak een kapvergunning nodig, vooral als de boom oud of beschermd is of in een stedelijke omgeving staat.
Dit soms vervelende proces helpt om willekeurig kappen te voorkomen. Omdat elke boom deel uitmaakt van een groter ecosysteem. En als sommige bomen ziek of gevaarlijk zijn, verdienen andere, zelfs imposante, het om te blijven leven.
Nestelen: een leven onder de takken
Maar niet alleen menselijke wetten moeten worden gerespecteerd. In elke boom is leven in overvloed. Vogels nestelen er en voeden er hun jongen op in het comfort en de veiligheid van hun beschermende takken. Van maart tot juli is het broedseizoen. Als je in deze periode onzorgvuldig een boom omzaagt, loop je het risico nesten te vernietigen en wilde dieren te verstoren.
België legt daarom strikte naleving van deze periodes op. Een boom kappen tijdens dit seizoen zonder controle kan leiden tot zware straffen. Maar meer nog dan de wet is het een gebaar van empathie voor de wezens die deze leefruimte met ons delen.
En als de boom echt weg moet?
Soms is vellen onvermijdelijk, zelfs met alle zorgvuldigheid van dien. De boom bedreigt een huis, zijn wortels tillen trottoirs op of hij is gewoon te ziek om gered te worden. In deze gevallen kun je legaal te werk gaan door een vergunning aan te vragen, terwijl je de cycli van de natuur respecteert.
Laten we nooit vergeten dat onze bomen veel meer zijn dan alleen maar decoratieve objecten. Het zijn habitats, stille beschermers van de biodiversiteit en het kappen ervan moet altijd met respect en aandacht gebeuren.
Hoe kom ik aan een kapvergunning?
In België is het kappen van een boom gereglementeerd om het milieu en ons bomenerfgoed te beschermen. De formaliteiten voor het verkrijgen van een kapvergunning verschillen naargelang het gewest (Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Wallonië of Vlaanderen), aangezien elk gewest zijn eigen regels heeft.
1. Brussels Hoofdstedelijk Gewest
In deze regio is het meestal nodig om een bouwvergunning te krijgen om een boom te vellen als :
- De boom heeft een stam met een omtrek van 40 cm of meer gemeten op 1,50 meter van de grond.
- De boom staat op de lijst van natuurlijk erfgoed of een beschermd gebied.
Welke stappen moet ik nemen?
- Vraag een bouwvergunning aan bij de gemeente waar de boom staat.
- Het kappen rechtvaardigen: je moet een verklaring geven voor het kappen (bijvoorbeeld een veiligheidsrisico, gezondheidsredenen of nieuwbouw).
- Gevraagde documentatie: er moet een plattegrond, foto’s en andere technische informatie worden verstrekt in overeenstemming met de vereisten van de lokale overheid.
2. Waals Gewest
In Wallonië is een bouwvergunning ook vereist in de volgende gevallen:
- De boom heeft een omtrek van 40 cm of meer op 1,50 meter van de grond.
- De boom staat in een beschermd gebied (Natura 2000-zones, beschermde gebieden, enz.).
Te nemen stappen :
- Vraag een bouwvergunning aan bij de relevante lokale autoriteit.
- Rechtvaardiging van de aanvraag: Je moet bewijzen dat vellen noodzakelijk is (toestand van de boom, risico voor mensen of eigendommen, enz.)
- Een advies van de administratie of een deskundige kan nodig zijn.
3. Vlaams Gewest
In Vlaanderen zijn kapvergunningen ook afhankelijk van de grootte van de boom en zijn locatie:
- Een bouwvergunning is vereist als de boom bepaalde afmetingen overschrijdt of als de boom beschermd is.
Te nemen stappen :
- Aanvraag bij de lokale overheid voor een kapvergunning.
- Documenten en rechtvaardigingen vergelijkbaar met andere regio’s.
- Voor bomen in specifieke gebieden (beboste gebieden, natuurgebieden, enz.) kan een aanvullende milieuvergunning nodig zijn.
Algemene uitzonderingen
- Gevaarlijke of zieke bomen: als een boom een direct gevaar oplevert of ernstig ziek is, kan deze zonder vergunning worden geveld, maar vaak moet de lokale overheid hiervan op de hoogte worden gesteld.
- Fruitbomen: Afhankelijk van de regio heb je misschien geen vergunning nodig om fruitbomen te vellen.
Wat zijn de risico’s van het vellen van een boom zonder toestemming?
Het vellen van een boom zonder vergunning of toestemming kan leiden tot boetes en soms de verplichting om een boom te herplanten.
Het is raadzaam om contact op te nemen met de gemeente waar de boom staat, omdat de regels per plaats enigszins kunnen verschillen. We helpen je graag met deze formaliteiten.
Wat is de slachtperiode in België?
In België is de bescherming van vogels en hun nesten strikt gereglementeerd, met regels die enigszins verschillen van gewest tot gewest (Wallonië, Vlaanderen, Brussels Hoofdstedelijk Gewest) maar die gemeenschappelijke principes hebben:
- Het is verboden om nesten te vernielen of te verplaatsen tijdens de broedperiode (meestal van maart tot augustus).
- Bescherming van wilde vogels en hun habitats, in overeenstemming met de Europese Vogelrichtlijn.
- Beperkte werkzaamheden tijdens het broedseizoen: bomen kappen, snoeien en bouwen worden afgeraden.
- Afwijkingen zijn mogelijk om veiligheidsredenen of in het geval van invasieve soorten, maar hiervoor is toestemming nodig.
- Sancties voor niet-naleving: boetes en vervolging.
Het wordt aanbevolen om de houtkap buiten de nestperiode (september tot februari) uit te voeren.
